Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoeder bevindt. Het kan zich nestelen op bijvoorbeeld de eierstokken, eileiders, darmen of blaas. Net als het baarmoederslijmvlies reageert dit weefsel op hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus. Het bloedt mee, maar kan niet weg uit het lichaam. Hierdoor ontstaan ontstekingen, verklevingen en soms littekenweefsel.
De klachten verschillen per persoon: sommigen merken nauwelijks iets, terwijl anderen dagelijks met pijn, vermoeidheid en vruchtbaarheidsproblemen kampen. Endometriose komt meestal voor bij vrouwen tussen de 20 en 55 jaar, maar ook jongeren kunnen al klachten ervaren.
Endometriose laat zich niet altijd makkelijk herkennen. De symptomen kunnen vaag zijn en overlappen met andere aandoeningen. Toch zijn er signalen die kunnen wijzen op endometriose:
Het ene lichaam reageert anders dan het andere. Zo kunnen kleine haarden veel klachten geven, terwijl grote verklevingen nauwelijks symptomen veroorzaken.
Een juiste diagnose is essentieel voor een effectieve behandeling. Maar helaas kan het soms jaren duren voordat vrouwen duidelijkheid krijgen.
De stappen in het diagnostisch proces zijn:
Je arts vraagt naar je klachten, menstruatiepatroon en medische voorgeschiedenis.
Bij een inwendig onderzoek kan gevoeligheid of verdikking worden opgemerkt.
Dit kan cystes of verklevingen zichtbaar maken, vooral op de eierstokken.
Een kijkoperatie waarbij via een kleine snede in de buikholte wordt gekeken. Dit is de enige manier om endometriose definitief vast te stellen.
De precieze oorzaak van endometriose is nog niet helemaal bekend. Wel zijn er verschillende factoren die mogelijk bijdragen:
Oestrogeen stimuleert de groei van het slijmvliesachtig weefsel.
Vrouwen met een moeder of zus met endometriose lopen een verhoogd risico.
Meer menstruaties vergroten de blootstelling aan hormoonschommelingen.
Het lichaam kan menstruatiecellen mogelijk niet goed opruimen.
Sommige chemische stoffen, zoals dioxines, kunnen mogelijk een rol spelen.
De behandeling is afhankelijk van je klachten, leeftijd, zwangerschapswens en hoe uitgebreid de endometriose is. Het doel is om klachten te verminderen en de kwaliteit van leven te verbeteren.
Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals Ibuprofen of Naproxen kunnen helpen bij lichte menstruatieklachten.
Bij hevige pijn kunnen op recept Diclofenac of andere ontstekingsremmers worden voorgeschreven.
Door de hormooncyclus te beïnvloeden, kan het weefsel worden afgeremd of stilgelegd:
Deze middelen zijn niet zonder recept verkrijgbaar. Een arts beoordeelt altijd eerst of deze vorm van therapie past bij jouw situatie.
Als medicijnen onvoldoende helpen of als de endometriose ernstig is, kan een operatie uitkomst bieden. Tijdens een laparoscopie kan het weefsel worden verwijderd en verklevingen losgemaakt.
Als je moeilijk zwanger raakt, kan een fertiliteitsbehandeling zoals IVF overwogen worden. Soms helpt een operatie vooraf de kans op succes te verhogen.
Naproxen is een krachtige ontstekingsremmer (NSAID) die vaak wordt ingezet bij endometriose om hevige menstruatiepijn te verlichten. Naproxen remt ontstekingen en verlaagt de pijnintensiteit, vooral tijdens de menstruatie.
Indometacine behoort tot de sterkere NSAID’s en kan worden gebruikt bij endometriose als andere pijnstillers onvoldoende effect hebben. Indometacine helpt ontstekingen in het bekkengebied te verminderen en geeft verlichting bij chronische pijn.
Minulet is een combinatie-anticonceptiepil die hormoonschommelingen reguleert. Bij vrouwen met endometriose kan Minulet helpen om het endometrioseweefsel minder actief te maken en daarmee pijn en bloedingsklachten te verminderen.
Ibuprofen is een bekende pijnstiller en ontstekingsremmer die ook bij endometriose veel wordt gebruikt. Bij regelmatig gebruik rondom de menstruatie kan Ibuprofen helpen om krampen en bekkenpijn te verzachten.
Diclofenac is een krachtige pijnstiller die effectief is bij zowel acute als chronische pijnklachten. Bij endometriose wordt Diclofenac vaak ingezet om ontstekingen te remmen en de hevige menstruatiepijn te onderdrukken.
Mercilon is een lichte anticonceptiepil die de cyclus reguleert en hormonale schommelingen dempt. Voor vrouwen met endometriose kan Mercilon helpen om pijn te verminderen en het verloop van de aandoening te stabiliseren.
Marvelon is een combinatiepil die niet alleen zorgt voor anticonceptie, maar ook bijdraagt aan het verminderen van endometrioseklachten. Door de invloed van Marvelon op de hormoonhuishouding neemt vaak ook de menstruatiepijn af.
Microgynon 30 is een veel voorgeschreven anticonceptiepil die bij endometriose wordt ingezet om de menstruatie te reguleren. Microgynon 30 helpt hormoonniveaus in balans te houden en kan klachten zoals krampen en bloeding verminderen.
Diane-35 is een anticonceptiepil met een anti-androgeen werking en wordt soms voorgeschreven bij endometriose, zeker als andere behandelingen onvoldoende effect geven. Diane-35 kan bijdragen aan vermindering van hormonale klachten en menstruatiepijn.
Yasmin is een anticonceptiepil die de hormonale cyclus onderdrukt en zo helpt bij het onder controle houden van endometrioseklachten. Yasmin kan menstruatiepijn verlichten en de groei van endometrioseweefsel beperken.
Qlaira is een innovatieve anticonceptiepil met een variabele dosering hormonen, wat voor sommige vrouwen met endometriose prettiger kan zijn. Hoewel Qlaira momenteel niet beschikbaar is, wordt het soms ingezet bij hormonale gevoeligheid of bijwerkingen bij andere pillen.
Hoewel endometriose medische behandeling vereist, zijn er ook dingen die je zelf kunt doen om beter met de klachten om te gaan:
Leefstijl en voeding:
Endometriose raakt niet alleen je fysieke gezondheid, maar ook je mentale welzijn, sociale leven en relatie. Chronische pijn en onbegrip uit de omgeving kunnen zorgen voor frustratie of gevoelens van eenzaamheid. Neem deze gevoelens serieus en zoek ondersteuning:
Heb je het vermoeden dat je endometriose hebt? Of blijven je menstruatieklachten aanhouden ondanks aanpassingen in je leefstijl? Neem dan contact op met een arts. Hoe eerder de aandoening wordt herkend, hoe sneller je een passende behandeling kunt starten. Bij de partners van EurMedi kun je op een laagdrempelige manier advies en behandeling aanvragen via erkende artsen. Je vult online een medische vragenlijst in, waarna een arts beoordeelt of je in aanmerking komt voor behandeling. De medicijnen worden vervolgens discreet bij je thuisbezorgd.
