Astma

Wat is astma?

Astma is een chronische aandoening die de luchtwegen aantast en het ademen bemoeilijkt. In Nederland zijn er bijna 600.000 mensen met astma. Symptomen zijn onder andere kortademigheid, piepende ademhaling en hoesten. Deze symptomen kunnen plotseling verergeren tijdens een astma-aanval, wat medische noodhulp kan vereisen. Astma wordt vaak veroorzaakt door een ontsteking in de luchtwegen, die gevoelig reageren op prikkels zoals allergenen (stoffen die allergieën veroorzaken), kou, inspanning of stress. Gelukkig is astma goed beheersbaar met inhalatiemedicatie, die de luchtwegen verwijdt en ontstekingen vermindert. Voor sommige mensen kunnen ook dagelijkse preventieve medicijnen nodig zijn. Naast medicijnen kan een gezonde leefstijl, met het vermijden van prikkels en regelmatige beweging, helpen om astma onder controle te houden. Heb je last van bovenstaande symptomen, raadpleeg dan je arts voor een astma behandeling en een behandelplan dat bij je situatie past. Het is belangrijk om te weten dat astma niet te genezen is, maar wel te beheersen valt.

Medicijnen tegen astma

Het gebruik van medicijnen is essentieel om de symptomen van astma onder controle te houden en aanvallen te voorkomen. Er zijn verschillende soorten astmamedicijnen, waaronder:

• Langwerkende controle medicijnen: Deze medicijnen, zoals inhalatiecorticosteroïden (ontstekingsremmers) en leukotrieenreceptor-antagonisten (ontstekingsremmers), worden dagelijks ingenomen om ontstekingen in de luchtwegen te verminderen en langdurige controle te bieden.
• Snelwerkende verlichting medicijnen: Deze worden gebruikt tijdens een astma-aanval om snel verlichting te bieden. Kortwerkende bèta-agonisten (luchtwegverwijders) helpen de spieren rond de luchtwegen te ontspannen, waardoor ademhalen gemakkelijker wordt.
• Combinatiemedicijnen: Sommige astmapatiënten hebben baat bij gecombineerde behandelingen die zowel ontstekingsremmende als luchtwegverwijdende eigenschappen bevatten.

Enkele medicijnen die kunnen helpen bij astma:

• Airomir: Een snelwerkende bronchodilatator die wordt gebruikt om symptomen van astma-aanvallen te verlichten door de luchtwegen te verwijden.
• Airflusal: Een combinatie-inhalator die zowel een corticosteroïd als een langwerkende bèta-agonist bevat, gebruikt voor de behandeling van astma.
• Atrovent: Een kortwerkende bronchodilatator die wordt gebruikt om symptomen van COPD te verlichten door de luchtwegen te verwijden.
• Bricanyl: Een snelwerkende bronchodilatator die wordt gebruikt om de symptomen van een astma-aanval te verlichten.
• Budesonide: Een corticosteroïd dat in verschillende vormen voorkomt, waaronder inhalers en nevels, voor de behandeling van astma.
• DuoResp: Een combinatie-inhalator die zowel een corticosteroïd als een langwerkende bèta-agonist bevat, gebruikt voor de behandeling van COPD.
• Flutiform: Een combinatie-inhalator die zowel een corticosteroïd als een langwerkende bèta-agonist bevat, bedoeld voor de behandeling van astma.
• Flixotide: Een corticosteroïd-inhalator gebruikt om ontstekingen in de longen te verminderen en astma-aanvallen te voorkomen.
• Montelukast: Een oraal medicijn dat wordt gebruikt voor de langdurige behandeling van astma en het verminderen van de symptomen van allergische rhinitis door het blokkeren van leukotriënen.
• Onbrez Breezhaler: Een langwerkende bronchodilatator die wordt gebruikt voor de behandeling van COPD, inclusief chronische bronchitis en emfyseem.
• Pulmicort: Een corticosteroïd-inhalator die wordt gebruikt om astma te behandelen door ontstekingen in de luchtwegen te verminderen.
• Qvar: Een inhalatiecorticosteroïd dat wordt gebruikt voor het beheer en de preventie van astma door ontstekingen in de luchtwegen te verminderen.
• Relvar Ellipta: Een combinatie-inhalator die een corticosteroïde en een langwerkende bèta-agonist bevat voor de behandeling van astma en COPD.
• Salamol en Salbutamol: Beide zijn snelwerkende bronchodilatoren die gebruikt worden om symptomen van een astma-aanval te verlichten door de luchtwegen snel te openen.
• Seretide: Een combinatie-inhalator die zowel een corticosteroïd als een langwerkende bèta-agonist bevat. Dit medicijn helpt bij het verminderen van ontstekingen in de longen en ontspanning van de luchtwegen bij astma en COPD.
• Serevent: Een langwerkende bèta-agonist die wordt gebruikt om de luchtwegen te verwijden en symptomen van astma of COPD te verminderen.
• Singulair: Een medicijn dat wordt gebruikt om astma en allergische rhinitis te behandelen. Het helpt ontstekingen te verminderen door het blokkeren van leukotriënen, chemicaliën in het lichaam die astmasymptomen veroorzaken.
• Spiriva: Dit is een langwerkende bronchodilatator die helpt de luchtwegen open te houden en wordt gebruikt voor de behandeling van COPD, waaronder chronische bronchitis en emfyseem.
• Symbicort: Een combinatie-inhalator die zowel een corticosteroïd als een langwerkende bèta-agonist bevat, bedoeld voor de behandeling en preventie van astma-aanvallen, alsmede voor COPD.
• Ventolin: Een snelwerkende bronchodilatator die wordt gebruikt voor het verlichten van acute astma-symptomen door snel de luchtwegen te openen.
• Xolair: Een injecteerbaar medicijn dat wordt gebruikt om ernstige allergische astma te behandelen. Het werkt door het blokkeren van IgE, een stof in het lichaam die een rol speelt bij allergische reacties.

Wat te doen bij een astma-aanval

Een astma-aanval kan angstaanjagend en levensbedreigend zijn als deze niet snel en effectief wordt behandeld. Als je een aanval voelt aankomen, zijn er enkele stappen die je kunt nemen:

• Blijf kalm: Paniek kan de situatie verergeren, dus probeer rustig te blijven.
• Gebruik je snelwerkende inhalator: Neem één tot twee pufjes van je snelwerkende luchtwegverwijder. Wacht een paar minuten en herhaal indien nodig.
• Zoek een comfortabele positie: Ga rechtop zitten of sta, dit kan de ademhaling vergemakkelijken.
• Vermijd triggers: Probeer de oorzaak van je aanval te vermijden. Dit kan helpen om verdere irritatie van je luchtwegen te voorkomen.
• Roep medische hulp in: Als je symptomen niet verbeteren na het gebruik van je inhalator of als je geen inhalator bij de hand hebt, zoek dan onmiddellijk medische hulp.

Hoe wordt astma gediagnosticeerd?

Voordat je begint met een astmabehandeling, is een juiste diagnose essentieel. De diagnose wordt meestal gesteld door een longarts of een huisarts en kan bestaan uit verschillende tests zoals:

• Spirometrie: Een test om de longfunctie te meten.
• Pieksstroommeting: Een draagbaar apparaat om thuis de longfunctie te meten.
• Allergietesten: Om te bepalen of allergieën de astma verergeren.
• Bloedonderzoek: Om ontstekingswaarden in het bloed te meten.

Actieplan astma

Een persoonlijk actieplan is een schriftelijke tool die jou en je zorgverlener helpt om astma onder controle te houden. Het kan bestaan uit:

• Symptomen dagboek: Regelmatig noteren van je symptomen en piekflowmetingen.
• Medicatie plan: Duidelijke richtlijnen over wanneer en hoe vaak je je medicatie moet nemen.
• Noodplan: Specifieke stappen die je moet volgen in geval van een astma-aanval, inclusief het gebruiken van een snelwerkende inhalator en wanneer je medische hulp moet zoeken.

Tips voor astma behandelen

Er zijn verschillende stappen die je dagelijks kunt nemen om je astma onder controle te houden en aanvallen te voorkomen:

• Identificeer en vermijd triggers: Houd een dagboek bij van je symptomen en activiteiten om te begrijpen wat je astma verergert. Dit kunnen dingen zijn zoals pollen, huisdieren, stof, schimmel of zelfs bepaalde geuren.
• Volg je behandelingsplan: Werk met je arts om een persoonlijk astma-actieplan te ontwikkelen en houd je eraan. Dit plan helpt je te weten welke medicijnen je dagelijks moet nemen en wat te doen als je symptomen verergeren.
• Regelmatige controles: Plan regelmatige controlebezoeken bij je arts om je astma goed te beheren en om je behandelingsplan indien nodig aan te passen.
• Neem deel aan lichamelijke activiteiten: Regelmatige lichaamsbeweging kan je longfunctie verbeteren, maar zorg ervoor dat je eventuele voorzorgsmaatregelen neemt en je inhalator bij de hand hebt.
• Huisomgeving verbeteren: Zorg voor een schone en allergievrije omgeving. Regelmatig schoonmaken, gebruik van luchtfilters en vermijden van rook kunnen allemaal helpen je astma onder controle te houden.

Het beheersen van astma vergt inspanning en betrokkenheid, maar met de juiste medicijnen en leefstijlaanpassingen kun je een normaal en actief leven leiden.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Het is belangrijk om nauw samen te werken met je arts om astma goed te beheersen. Raadpleeg je arts als:

• Je merkt dat je astmasymptomen verergeren ondanks het volgen van je behandelplan.
• Je vaker gebruik moet maken van een SABA.
• Je merkt dat je dagelijkse activiteiten beperkt zijn door astma.
• Je een astma-aanval ervaart die niet snel verlicht wordt door je snelwerkende inhalator.

Beheersstrategie voor astma

Naast medicatie is aanpassing van je levensstijl en omgeving cruciaal voor het beheersen van astma. Hier zijn enkele tips:

• Vermijd triggers: Identificeer en vermijd bekende triggers zoals rook, huisstofmijt, pollen en sterke geuren.
• Stop met roken: Roken en blootstelling aan sigarettenrook kunnen astmasymptomen verergeren.
• Lichaamsbeweging: Regelmatige lichaamsbeweging kan de longfunctie verbeteren, maar overleg met je arts over een geschikt en veilig bewegingsschema.
• Gezonde voeding: Een uitgebalanceerd dieet rijk aan fruit, groenten, en omega-3 vetzuren kan de algehele gezondheid verbeteren en ontstekingen verminderen.

Conclusie over de behandeling van astma

Astma is een chronische aandoening die een zorgvuldige beheersing vereist, maar met de juiste behandeling en managementstrategieën, kun je een normaal en actief leven leiden. Door een combinatie van medicatie, levensstijlveranderingen en een persoonlijk actieplan, kun je de controle over je astma behouden en je levenskwaliteit verbeteren. Zorg ervoor dat je altijd nauw samenwerkt met je zorgverlener en aarzel niet om medisch advies in te winnen wanneer nodig