Welk fruit niet eten bij Jicht?

Heb je last van Jicht? Dan weet je hoe pijnlijk een aanval kan zijn. Plotselinge zwelling, roodheid en stekende pijn in je grote teen, enkel of knie — het overvalt je, vaak midden in de nacht. Eén verkeerde eetkeuze kan al een trigger zijn. En hoewel fruit gezond klinkt, is niet elk fruit een verstandige keuze bij Jicht. In deze blog lees je helder en begrijpelijk welk fruit je beter kunt beperken of vermijden, en waarom dat zo is.

Wat is Jicht precies?

Jicht is een ontstekingsziekte van de gewrichten die ontstaat door een te hoog gehalte aan urinezuur in je bloed. Dit urinezuur vormt kristallen die zich in je gewrichten afzetten. Je afweersysteem reageert daar fel op, met als gevolg: pijn, zwelling en ontsteking. Urinezuur komt deels vrij bij de afbraak van purines, stoffen die in allerlei voedingsmiddelen voorkomen. Het verminderen van purine-inname is dus belangrijk. Maar er is nóg iets dat invloed heeft: fructose — een suiker die vooral in fruit en vruchtensappen zit.

Waarom speelt fruit een rol bij Jicht?

Fruit bevat fructose, en fructose verhoogt de aanmaak van urinezuur in je lichaam. Dat gebeurt doordat het de afbraak van ATP (een energiemolecuul) stimuleert, wat leidt tot extra productie van urinezuur. Dat betekent natuurlijk niet dat je fruit helemaal moet schrappen. Het gaat om de soort fruit, de hoeveelheid, en vooral: de fructoseconcentratie. Sommige soorten fruit zijn rijk aan fructose, andere juist minder. Door bewust te kiezen, kun je nog steeds gezond eten zonder je Jicht te verergeren.

Fruitsoorten die je beter kunt vermijden bij Jicht

Hieronder vind je een overzicht van fruit met een relatief hoog fructosegehalte. Dit zijn soorten die je met mate of liever niet eet als je Jicht hebt:

1. Druiven

Bevatten veel natuurlijke suikers, waaronder fructose. Kunnen bijdragen aan een stijging van het urinezuurgehalte.

2. Appels

Lijken onschuldig, maar bevatten verrassend veel fructose. Vooral problematisch bij grote hoeveelheden of in sapvorm.

3. Peren

Vergelijkbaar met appels: rijk aan fructose en daardoor minder geschikt bij Jicht.

4. Watermeloen

Veel mensen eten hier grote porties van, wat snel leidt tot een flinke fructose-inname. Hoewel watermeloen veel vocht bevat, is het bij Jicht geen ideale keuze.

5. Mango

Een tropische vrucht met een zoete smaak en dus veel natuurlijke suikers. Beperk je portie tot een klein stuk als je er toch van wilt genieten.

6. Vruchtensappen en smoothies

Geconcentreerde bronnen van fructose. Een glas appelsap bevat bijvoorbeeld meer fructose dan een hele appel.

Let op: ook ‘gezonde’ smoothies uit de supermarkt kunnen echte fructosebommen zijn, doordat meerdere vruchten gecombineerd worden. Controleer altijd het etiket of kies liever voor water, thee of koffie zonder suiker.

Welk fruit kan juist wel?

Gelukkig is er ook goed nieuws. Er zijn fruitsoorten die laag zijn in fructose, maar wél veel vezels, antioxidanten en vitamines bevatten. Denk aan:

• Bessen (zoals blauwe bessen, frambozen en aardbeien).
• Kersen (werken mogelijk zelfs ontstekingsremmend bij Jicht).
• Citrusvruchten (zoals sinaasappel en grapefruit, met mate).
• Avocado (technisch gezien een vrucht, maar arm aan suiker).
• Bananen (gematigd fructosegehalte, redelijk veilig bij beperkte inname).

Let altijd op portiegrootte en luister naar je eigen lichaam. Wat voor de één goed werkt, kan bij een ander een aanval uitlokken.

Tips om Jichtvriendelijk met fruit om te gaan

• Eet fruit als geheel, niet in sapvorm. Zo krijg je meer vezels binnen en minder snelle suikers.
• Kies voor bessen en kersen als dagelijkse snack.
• Beperk porties van zoete vruchten tot kleine hoeveelheden.
• Combineer fruit met eiwitten of vetten (bijvoorbeeld yoghurt of noten), zodat de bloedsuikerspiegel minder snel stijgt.
• Vermijd industrieel bewerkte vruchtensappen, siropen en gedroogd fruit, omdat deze vaak extra fructose bevatten.

Wat zegt onderzoek?

Onderzoek wijst uit dat een hoge inname van fructose het risico op het ontwikkelen van jicht aanzienlijk verhoogt. In een prospectieve cohortstudie, gepubliceerd in The BMJ, bleek dat mannen met de hoogste fructose-inname twee keer zoveel kans hadden op jicht in vergelijking met mannen met de laagste inname. Deze bevinding wordt ondersteund door een systematische review en meta-analyse van meerdere cohortstudies, gepubliceerd in BMJ Open, waarin werd vastgesteld dat een hoge fructose-inname geassocieerd is met een 62% hoger risico op het ontwikkelen van jicht wanneer de hoogste en laagste consumptiepercentielen met elkaar werden vergeleken BMJ Open. Deze studies benadrukken het belang van bewuste voeding bij mensen met een verhoogd risico op jicht.

Medicatie bij Jicht

Colchicine

Colchicine wordt ingezet om Jichtaanvallen te behandelen en te voorkomen. Het vermindert ontstekingen en pijn die ontstaan doordat urinezuurkristallen zich ophopen in de gewrichten.

Zyloric (allopurinol)

Zyloric verlaagt het urinezuurgehalte in het bloed door de aanmaak van urinezuur te remmen. Het wordt gebruikt als langdurige behandeling bij Jicht om herhaalde aanvallen en complicaties te voorkomen.

Adenuric (febuxostat)

Adenuric remt net als allopurinol de productie van urinezuur. Het wordt vooral voorgeschreven bij chronisch verhoogde urinezuurwaarden wanneer allopurinol niet goed verdragen wordt of onvoldoende werkt.

Allopurinol

Allopurinol vermindert de hoeveelheid urinezuur in het lichaam. Het wordt gebruikt om Jichtaanvallen te voorkomen en helpt ook bij de behandeling van bepaalde vormen van nierstenen.

Naproxen

Naproxen is een ontstekingsremmende pijnstiller die helpt bij het verlichten van gewrichtspijn, zwelling en spierpijn, zoals die kunnen optreden tijdens een Jichtaanval.

Samenvattend: dit moet je onthouden

Als je last hebt van Jicht, is het belangrijk om bewust om te gaan met wat je eet — en dat geldt ook voor fruit.

Vermijd of beperk vooral:

• Druiven, appels, peren, watermeloen, mango.
• Vruchtensappen en zoete smoothies.

Kies liever voor:

• Bessen, kersen, citrusvruchten (met mate), avocado, banaan.

Let op de portiegrootte, blijf gevarieerd eten en overleg bij twijfel met een arts of diëtist. Zo houd je de controle over je Jicht, zonder je hele dieet om te gooien.