Wat is Hormone Replacement Therapy

Opvliegers, nachtzweten, stemmingswisselingen… De overgang is geen pretje. Misschien herken je het wel: ineens lijk je jezelf niet meer te zijn. Je energie is weg, je lichaam voelt onvoorspelbaar en je nachtrust laat te wensen over. In deze fase kan Hormone Replacement Therapy (HRT) een uitkomst zijn, maar wat is het precies? En wat kun …

Onderwerpen:
Deel deze blog

Opvliegers, nachtzweten, stemmingswisselingen… De overgang is geen pretje. Misschien herken je het wel: ineens lijk je jezelf niet meer te zijn. Je energie is weg, je lichaam voelt onvoorspelbaar en je nachtrust laat te wensen over. In deze fase kan Hormone Replacement Therapy (HRT) een uitkomst zijn, maar wat is het precies? En wat kun je ervan verwachten?

In deze blog lees je op een begrijpelijke en respectvolle manier wat HRT inhoudt, wanneer het wordt ingezet, welke vormen er zijn en waar je op moet letten bij deze vorm van behandeling.

Wat gebeurt er met je hormonen tijdens de overgang?

De overgang is een natuurlijke levensfase waarbij de eierstokken geleidelijk stoppen met het produceren van oestrogenen en progesteron. Deze hormonen zijn jarenlang betrokken geweest bij je menstruatiecyclus, vruchtbaarheid en allerlei andere processen in je lichaam.

Door deze hormonale veranderingen kunnen klachten ontstaan zoals:

  • Hevige opvliegers en nachtelijk zweten.
  • Vermoeidheid en prikkelbaarheid.
  • Veranderingen in stemming of libido.
  • Slapeloosheid.
  • Droge huid, ogen of vagina.
  • Minder zin in intimiteit of pijn bij seks.
  • Moeite met concentreren.

Sommige vrouwen ervaren slechts lichte ongemakken, anderen hebben er dagelijks hinder van.

Wat is Hormone Replacement Therapy (HRT)?

HRT, of in het Nederlands Hormoonsuppletietherapie (HST), is een medische behandeling waarbij de dalende hoeveelheid oestrogenen (en soms ook progesteron) wordt aangevuld met synthetische of bio-identieke hormonen. Het doel is om de overgangsklachten te verminderen of te stabiliseren, zodat je je beter in je vel voelt.

De werking in het kort:

  • HRT verhoogt tijdelijk het hormoonniveau in je lichaam.
  • Hierdoor nemen klachten zoals opvliegers en vaginale droogheid vaak af.
  • HRT is géén anticonceptie en voorkomt ook geen zwangerschap bij vrouwen die nog niet helemaal in de postmenopauze zijn.

Het is belangrijk om te benadrukken dat HRT geen standaardoplossing is. Niet iedere vrouw heeft het nodig, en de behandeling moet altijd goed worden afgestemd op jouw persoonlijke situatie.

Welke vormen van HRT zijn er?

Er bestaan verschillende toedieningsvormen en combinaties, afhankelijk van jouw medische voorgeschiedenis (zoals het al dan niet hebben van een baarmoeder), je voorkeuren en je klachtenpatroon. Veelvoorkomende HRT-vormen:

1. Oestrogeen-monotherapie

  • Voor vrouwen die géén baarmoeder meer hebben.
  • Toedieningsvormen: pil, pleister, gel, neusspray of vaginale crème/tablet.
  • Voorbeeldmedicatie: Estradiol (Systen).

2. Combinatie van oestrogeen en progestageen

  • Voor vrouwen met een intacte baarmoeder.
  • Het progestageen beschermt het baarmoederslijmvlies tegen overmatige groei.
  • Verkrijgbaar in tabletten, pleisters of als combinatie met een hormoonspiraal.

3. Tibolon (Livial)

  • Een synthetisch hormoon dat werkt als een combinatie van oestrogenen, progestagenen én androgenen.
  • Helpt met opvliegers, nachtelijk zweten en verminderde libido.
  • Wordt minder vaak voorgeschreven door mogelijke risico’s.

4. Vaginale hormoontherapie

  • Lokaal toegepast bij klachten zoals vaginale droogheid of pijn bij het vrijen.
  • Minimale opname in de bloedbaan.
  • Weinig systemische bijwerkingen.

Er zijn veel verschillende medicijnen in deze categorie, waaronder Synapause-E3, Utrogestan, Vagifem en Zumenon. Je arts kan je hierover adviseren.

Wat zijn de mogelijke voordelen?

Hormoonsuppletietherapie kan veel verlichting geven bij overgangsklachten die je dagelijks functioneren beïnvloeden. Mogelijke voordelen zijn:

  • Minder opvliegers en nachtzweten.
  • Verbeterde slaapkwaliteit.
  • Beter humeur en emotionele stabiliteit.
  • Herstel van vaginale gezondheid en seksuele functie.
  • Mogelijk behoud van botmassa (tegen osteoporose).

Let op: de voordelen kunnen per persoon sterk verschillen. Het is verstandig om effect en bijwerkingen goed te bespreken met je arts.

En wat zijn de risico’s?

Zoals bij elke medische behandeling zijn er ook bij HRT risico’s waar je rekening mee moet houden. Het is belangrijk om de voor- en nadelen goed tegen elkaar af te wegen.

Mogelijke risico’s bij langdurig gebruik:

  • Verhoogde kans op borstkanker, vooral bij combinatiepreparaten.
  • Verhoogd risico op bloedstolsels (trombose).
  • Kleine kans op hartaandoeningen bij oudere vrouwen.
  • Effect op het baarmoederslijmvlies als progestageen ontbreekt.

De risico’s zijn meestal klein bij kortdurend gebruik en bij vrouwen die jonger zijn dan 60 jaar bij de start van de therapie. Toch is het essentieel dat een arts je goed informeert en je regelmatig controleert tijdens de behandeling.

Wanneer is HRT een optie?

Je kunt met je arts overleggen of HRT een geschikte keuze is als:

  • Je ernstige overgangsklachten hebt die je levenskwaliteit beperken.
  • Leefstijlaanpassingen onvoldoende helpen.
  • Je nog geen verhoogd risico hebt op hart- en vaatziekten of borstkanker.
  • Je gemotiveerd bent om de therapie regelmatig te evalueren.

Let op: HRT is géén standaardadvies voor iedereen in de overgang. De behandeling moet altijd maatwerk zijn.

Wat kun je zelf doen naast HRT?

Zelfzorg speelt een belangrijke rol, met of zonder hormoontherapie. Kleine aanpassingen in je leefstijl kunnen al verschil maken.

Tips die vaak helpen:

  • Zorg voor regelmatige lichaamsbeweging (bijv. wandelen, zwemmen, yoga).
  • Eet gezond, met voldoende ijzer, calcium en vitamine D.
  • Vermijd overmatig gebruik van koffie, alcohol en pittig eten.
  • Draag ademende kleding en gebruik katoenen beddengoed.
  • Gebruik bij vaginale droogheid eventueel glijmiddel op waterbasis.
  • Zoek steun in je omgeving of praat met een coach/therapeut als je je mentaal uit balans voelt.

Conclusie: HRT is een hulpmiddel, geen wondermiddel

Hormone Replacement Therapy kan een krachtige ondersteuning zijn voor vrouwen die heftig worden getroffen door overgangsklachten. Toch is het geen ‘one size fits all’. De behandeling moet zorgvuldig worden afgestemd op jouw lichaam, medische achtergrond en persoonlijke voorkeuren.

Voel je je al langere tijd niet jezelf en herken je meerdere overgangssymptomen? Dan kan het zinvol zijn om in gesprek te gaan met je arts. Samen kun je kijken naar de beste aanpak, met of zonder hormonen. Jouw welzijn verdient die aandacht.

Lees ook:

Malariapillen voor Namibië