Soa behandelen met antibiotica

Een soa hebben is nooit fijn. Misschien heb je klachten, of misschien ontdekte je het pas na een test. Wat je situatie ook is: de kans is groot dat je je afvraagt of antibiotica de oplossing zijn. In deze blog leggen we stap voor stap uit wat je moet weten over de behandeling van soa’s met antibiotica. Helder, zonder schaamte, en met oog voor jouw gezondheid.

Waarom is snelle behandeling zo belangrijk?

Een soa (seksueel overdraagbare aandoening) kan ernstige gevolgen hebben als je er te lang mee rondloopt. Denk aan:

• onvruchtbaarheid,
• chronische pijnklachten,
• ontstekingen in je bekken of urinewegen,
• of zelfs risico op overdracht naar anderen zonder dat je het weet.

Door tijdig te behandelen kun je die complicaties voorkomen. En bij een aantal soa’s is antibiotica een betrouwbare behandeloptie. Wil je zelf testen? Bestel dan een soa zelftest.

Wanneer worden antibiotica gebruikt bij soa’s?

Niet alle soa’s worden met antibiotica behandeld. Antibiotica werken tegen bacteriële infecties, niet tegen virussen of schimmels. Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende soa’s die wel met antibiotica kunnen worden behandeld:

Soa	Oorzaak	Antibiotica effectief?
Chlamydia	Bacterie	✔ Ja
Gonorroe	Bacterie	✔ Ja
Syfilis	Bacterie	✔ Ja
Mycoplasma genitalium	Bacterie	✔ Ja (soms hardnekkig)
Ureaplasma	Bacterie	✔ Ja

En hier enkele soa’s zonder antibiotica-behandeling:

• Herpes genitalis → virus (behandeling met antivirale middelen)
• Genitale wratten → virus (behandeling via crèmes of bevriezen)
• Hiv → virus (levenslange antivirale therapie)
• Hepatitis B of C → virus (afhankelijk van type antivirale medicatie)

Let op: de juiste behandeling hangt af van je persoonlijke situatie, je medische voorgeschiedenis en de resistentie van de bacterie. Ga dus niet zomaar zelf dokteren.

Hoe werkt een antibiotica-behandeling bij soa’s?

Als je een bacteriële soa hebt, schrijft een arts meestal direct antibiotica voor. Dat kan in tabletvorm of via een injectie.

Veelgebruikte antibiotica bij soa’s:

• Azitromycine: vaak gebruikt bij chlamydia en mycoplasma.
• Doxycycline: alternatief bij chlamydia en syfilis.
• Ceftriaxon: injectie tegen gonorroe (door resistentie vaak nodig).
• Penicilline: effectief bij syfilis, vaak via injectie.

Soms krijg je een combinatie van middelen, vooral als je meerdere soa’s hebt of als je partner nog niet getest is.

Hoe snel werkt antibiotica?

Dat verschilt per antibioticum en per soa. In veel gevallen verdwijnen de klachten binnen een paar dagen tot een week. Maar dat betekent niet dat de bacterie al volledig verdwenen is.

Daarom is het essentieel om de kuur volledig af te maken, ook al voel je je al beter. Als je stopt, kunnen bacteriën overleven en resistent worden. Dat maakt toekomstige behandelingen moeilijker.

Wat moet je doen tijdens de behandeling?

Tijdens en kort na de behandeling zijn er een paar dingen waar je rekening mee moet houden:

• Stop tijdelijk met seks (ook met anticonceptie): meestal tot 7 dagen na de laatste tablet of injectie.
• Informeer je sekspartners: zij kunnen ook besmet zijn zonder dat ze klachten hebben.
• Laat je na-testen als dat wordt geadviseerd: bij gonorroe en mycoplasma gebeurt dat regelmatig, omdat de kans op resistentie groter is.

Gebruik geen alcohol als dat bij jouw antibioticum wordt afgeraden: dit kan bij bepaalde middelen de werking verstoren of bijwerkingen versterken.

Wat als de klachten blijven?

Soms werken antibiotica niet goed genoeg. Dat kan komen doordat:

• de bacterie resistent is geworden;
• je partner je opnieuw besmet;
• je de kuur niet hebt afgemaakt;
• je een andere soa hebt die nog niet is opgespoord.

In dat geval is het belangrijk om opnieuw contact op te nemen met je arts. Die kan je eventueel andere medicatie voorschrijven of verder onderzoek doen.

Veelgestelde vragen over antibiotica bij soa’s

Kun je antibiotica zonder recept krijgen?

Nee. Antibiotica voor soa’s zijn alleen verkrijgbaar op recept. Dat is maar goed ook: verkeerd gebruik kan leiden tot resistentie en bijwerkingen.

Zijn er bijwerkingen?

Zoals bij elke medicatie kunnen er bijwerkingen optreden. Denk aan:

• maagklachten of diarree;
• misselijkheid;
• overgevoeligheidsreacties zoals huiduitslag.

Meestal zijn de klachten mild en verdwijnen ze vanzelf. Bij heftige of langdurige bijwerkingen moet je je arts raadplegen.

Kan een soa vanzelf genezen?

Sommige soa’s kunnen tijdelijk minder klachten geven, maar verdwijnen zelden vanzelf. Vooral chlamydia en syfilis kunnen sluimeren en ondertussen schade aanrichten. Behandeling is dus altijd aan te raden. Lees hier meer over een antibioticakuur voor Chlamydia.

Wees lief voor jezelf

Een soa hebben is niet iets om je voor te schamen. Het overkomt veel mensen, vaak zonder dat ze het doorhebben. Wat telt is dat je verantwoordelijkheid neemt voor je gezondheid én die van je partners. Door je goed te laten testen en – indien nodig – correct te behandelen met antibiotica, voorkom je ernstige gevolgen op lange termijn.